Bạn có bao giờ thấy các quản trị viên hệ thống gõ lệnh trong terminal cực nhanh, như đang múa “võ Kung Fu” không? Bí quyết của họ nằm ở việc thành thạo các lệnh Bash cơ bản và nâng cao. Dưới đây là 25 lệnh quan trọng nhất, kèm ví dụ minh họa, giúp bạn làm chủ Linux và nâng tầm kỹ năng.

1. ls – Liệt kê thư mục và tệp

ls -lah

📌 Hiển thị chi tiết danh sách file với dung lượng dễ đọc.

2. cd – Chuyển thư mục

cd /var/log
pwd

📌 Di chuyển vào thư mục /var/log và in ra vị trí hiện tại.

3. pwd – In đường dẫn hiện tại

pwd

📌 Xem bạn đang ở đâu trong hệ thống tệp.

4. mkdir – Tạo thư mục

mkdir projects

📌 Tạo thư mục mới tên projects.

5. touch – Tạo tệp rỗng

touch notes.txt

📌 Tạo file notes.txt rỗng để soạn thảo sau.

6. cp – Sao chép file hoặc thư mục

cp file.txt backup/

📌 Sao chép file.txt vào thư mục backup/.

7. mv – Di chuyển hoặc đổi tên

mv report.txt reports/2025_report.txt

📌 Đổi tên report.txt và di chuyển sang thư mục reports.

8. rm – Xóa file hoặc thư mục

rm -rf old_logs/

📌 Xóa toàn bộ thư mục old_logs/.

9. cat – Hiển thị nội dung file

cat /etc/hosts

📌 In nội dung file hosts.

10. less – Xem file theo trang

less bigfile.log

📌 Xem file lớn theo từng trang.

11. head – Xem dòng đầu tiên

head -n 10 syslog

📌 Xem 10 dòng đầu của file syslog.

12. tail – Xem dòng cuối cùng

tail -f /var/log/syslog

📌 Theo dõi log hệ thống theo thời gian thực.

13. grep – Tìm kiếm nội dung

grep "error" /var/log/syslog

📌 Tìm dòng chứa chữ “error” trong log.

14. find – Tìm kiếm file

find /home -name "*.sh"

📌 Liệt kê toàn bộ file .sh trong thư mục /home.

15. xargs – Xử lý đầu ra thành tham số

find . -name "*.log" | xargs rm -f

📌 Xóa toàn bộ file .log trong thư mục hiện tại.

16. chmod – Thay đổi quyền

chmod 755 script.sh

📌 Cho phép chủ sở hữu chạy script.

17. chown – Thay đổi chủ sở hữu

chown user:user file.txt

📌 Gán file file.txt cho user user.

18. df – Kiểm tra dung lượng ổ đĩa

df -h

📌 Hiển thị dung lượng ổ đĩa theo GB/MB.

19. du – Kiểm tra dung lượng thư mục

du -sh /var/log

📌 Xem dung lượng tổng thư mục /var/log.

20. ps – Liệt kê tiến trình

ps aux | grep ssh

📌 Tìm tiến trình có liên quan đến SSH.

21. top / htop – Theo dõi tiến trình

top

📌 Xem tiến trình và mức sử dụng CPU/RAM theo thời gian thực.

22. kill – Kết thúc tiến trình

kill -9 1234

📌 Dừng tiến trình có PID = 1234.

23. tar – Nén/giải nén tệp

tar -czvf backup.tar.gz /home/user/

📌 Nén toàn bộ thư mục /home/user/ thành file backup.tar.gz.

24. scp – Sao chép file qua SSH

scp file.txt user@192.168.1.10:/tmp

📌 Copy file sang máy chủ từ xa.

25. man – Xem tài liệu hướng dẫn

man grep

📌 Xem hướng dẫn chi tiết lệnh grep.

Đây chính là “bí kíp Kung Fu” để bạn làm chủ terminal.